Cuộc điều tra nhằm thu thập thông tin về dân số, nhà ở, hôn nhân, y tế, giáo dục, điều kiện sống... để biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và Hệ thống chỉ tiêu thống kê về công tác dân tộc phục vụ xây dựng và hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho các vùng DTTS giai đoạn 2026 - 2030; làm cơ sở cập nhật hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về DTTS tại Việt Nam.
Cuộc điều tra ý nghĩa quan trọng với công tác dân tộc. Kết quả của cuộc điều tra là căn cứ để xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2026 - 2030.
Năm 2024, là lần thứ ba Ủy ban Dân tộc và Tổng cục Thống kê phối hợp thực hiện điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS. Các điều tra trước thực hiện vào năm 2015 và 2019.