ĐỔI CĂN CƯỚC CÔNG DÂN

Điều 24 Luật Căn cước 2023 đã quy định 05 trường hợp sau người dân bắt buộc phải đi đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024.
1. 5 trường hợp bắt buộc đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024
Các trường hợp bắt buộc đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024 được quy định tại Điều 24 Luật Căn cước 2023 số 26/2023/QH15 như sau :
(1) Công dân đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi
Trước đây, Luật Căn cước công dân 2014 số 59/2014/QH13 chỉ quy định công dân ở các độ tuổi: 25 tuổi, 40 tuổi, 60 tuổi mới cần phải đi làm Căn cước công dân (CCCD).
Tuy nhiên, bắt đầu từ 01/7/2024, công dân khi đủ 14 tuổi đã được cấp thẻ Căn cước trước đó cũng bắt buộc phải thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ Căn cước. Riêng với người dưới 14 tuổi thì không bắt buộc làm mà chỉ cấp thẻ Căn cước khi có nhu cầu.
(2) Thay đổi, cải chính thông tin về họ, chữ đệm, tên khai sinh; ngày, tháng, năm sinh
Những thông tin như họ tên, ngày tháng năm sinh là những thông tin quan trọng của một công dân.
Do đó, khi có sự thay đổi thì việc cập nhật những thông tin trên vào Căn cước là bắt buộc nhằm đảm bảo tính chính xác của dữ liệu cá nhân, tránh những nhầm lẫn và tranh chấp khi thực hiện các giao dịch.
(3) Thay đổi nhân dạng; bổ sung thông tin về ảnh khuôn mặt, vân tay; xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính theo quy định của pháp luật
So với Luật Căn cước công dân 2014 thì trong Điều 24 Luật Căn cước mới 2023, công dân khi chuyển đổi giới tính cũng sẽ cần phải đi đổi lại thẻ Căn cước từ 01/7/2024.
Đồng thời, nhân dạng, khuôn mặt, vân tay là một trong các đặc điểm riêng biệt để xác định các cá nhân khác nhau.
Do đó, khi thay đổi nhân dạng, khuôn mặt, vân tay hay chuyển đổi giới tính, việc cập nhật những dữ liệu trên là vô cùng quan trọng nhằm dễ dàng cho các cơ quan chức năng xác nhận thông tin khi cần thiết.
(4) Có sai sót về thông tin in trên thẻ Căn cước
Hiện nay, thẻ Căn cước gồm thông tin nêu tại Điều 18 Luật Căn cước sau đây: Ảnh khuôn mặt; Số định danh cá nhân; Họ, chữ đệm và tên khai sinh; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính; Nơi đăng ký khai sinh; Quốc tịch; Nơi cư trú;
Đây cũng là các thông tin quan trọng để phân biệt cá nhân này với cá nhân khác. Do đó, khi phát hiện bị sai thông tin trên trên thẻ Căn cước, người dân cần phải đến Cơ quan Công an để đổi ngay thẻ mới.
(5) Xác lập lại số định danh cá nhân
Theo khoản 3 Điều 12 Luật Căn cước, số định danh cá nhân được sử dụng để thực hiện thủ tục cấp thẻ Căn cước.
Ngoài ra, tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV, Bộ Công an đã quy định việc công dân được hủy và xác lập lại số định danh cá nhân khi:
Xác định lại giới tính/cải chính năm sinh.
Sai sót về thông tin cá nhân như: năm sinh, giới tính, nơi đăng ký khai sinh.
Do đó, khi xác lập lại số định danh cá nhân, công dân cần phải đi cấp lại thẻ Căn cước để tương ứng với số định danh cá nhân mới.
Hiện nay, số định danh cá nhân là một dãy 12 số gồm:
06 số đầu: mã thế kỷ sinh, mã giới tính, mã năm sinh, mã tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương/mã quốc gia nơi đăng ký khai sinh.
06 số còn lại là ngẫu nhiên (Căn cứ Điều 13 Nghị định 137/2015/NĐ-CP).
Có thể thấy trường hợp bị sai những thông tin về năm sinh, giới tính, nơi đăng ký khai sinh cũng sẽ ảnh hưởng đến 06 số đầu trên số định danh cá nhân.
5 trường hợp bắt buộc phải đi đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024 (Ảnh minh họa)
2. Trường hợp đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024 theo yêu cầu
Ngoài những trường hợp bắt buộc phải đi đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024 ở trên thì công dân có thể đổi thẻ Căn cước khi có yêu cầu trong các trường hợp sau đây:
- Công dân đã có thẻ CCCD gắn chip nhưng có nhu cầu đổi sang sử dụng thẻ Căn cước.
- Công dân thay đổi, cải chính các thông tin về đơn vị hành chính, thông tin nhân thân.
- Khi sắp xếp lại đơn vị hành chính như điều chỉnh tên đường phố, tổ dân phố, thôn, xóm... thì cơ quan đăng ký nơi cư trú sẽ cập nhật các thông tin này trên cơ sở dữ liệu quốc gia về cư trú và dân cư lên VNeID cho người dân và người được cấp thẻ Căn cước có nhu cầu…
3. Từ 01/7/2024, thời gian cấp đổi Căn cước không quá 7 ngày
Trước đây, Điều 25 Luật Căn cước công dân 2014 quy định về thời gian cấp đổi thẻ Căn cước công dân như sau:
- Đối với thành phố, thị xã: không quá 07 với cấp mới và cấp đổi; không quá 15 ngày làm việc với cấp lại.
- Đối với các huyện miền núi vùng cao, biên giới, hải đảo: không quá 20 ngày làm việc.
- Khu vực còn lại: không quá 15 ngày làm việc…
Tuy nhiên, trên thực tế, trước đây thời gian nhận lại thẻ CCCD thường lâu hơn dự tính, tùy theo từng khu vực.
Từ ngày 01/7/2024 tới đây, thời hạn để thực hiện tất cả các thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ Căn cước đều được thống nhất là trong 07 ngày làm việc (theo Điều 26 Luật Căn cước 2023).
Và nơi thực hiện cấp/cấp đổi/cấp lại thẻ Căn cước từ 01/7/2024 là:
(1) Công an quận, huyện, thị xã nơi công dân cư trú.
(2) Bộ Công an đối với những trường hợp do thủ trưởng cơ quan quản lý Bộ Công an quy định.
(3) Tại chỗ ở của công dân (nếu cần thiết)
Như vậy, từ 01/7/2024 tới đây, khi luật Căn cước có hiệu lực, thời hạn cấp thẻ căn cước được thống nhất là 07 ngày làm việc, đối với tất cả trường hợp cấp, cấp đổi, cấp lại.
Trên đây là thông tin cập nhật về 05 trường hợp bắt buộc phải đi đổi thẻ Căn cước từ 01/7/2024 .